آیه 34 سوره انعام
| <<33 | آیه 34 سوره انعام | 35>> | |||||||||||||||
| |||||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
و همانا پیغمبران پیش از تو را هم تکذیب کردند و آنها بر همه تکذیبها و اذیت‌های منکران صبر و تحمل کردند تا آن گاه که یاری ما شامل حال آنها شد. و (دل قوی‌دار که) هیچ کس کلمات خدا را تغییر نتواند داد و تحقیقاً اخبار پیغمبران پیش به تو رسیده است.
مسلماً پیش از تو رسولانی تکذیب شدند [و مورد آزار قرار گرفتند] و بر تکذیب و آزاری که دیدند، شکیبایی ورزیدند تا یاری ما به آنان رسید، [تو نیز شکیبایی کن تا یاری ما به تو برسد. این سنّت خداست،] و سنّت های خدا را تغییر دهنده ای نیست. و قطعاً بخشی از سرگذشت پیامبران [در آیاتی که پیش از این نازل شده] به تو رسیده است.
و پيش از تو نيز پيامبرانى تكذيب شدند، ولى بر آنچه تكذيب شدند و آزار ديدند شكيبايى كردند تا يارى ما به آنان رسيد، و براى كلمات خدا هيچ تغييردهنده‌اى نيست. و مسلماً اخبار پيامبران به تو رسيده است.
پيامبرانى را هم كه پيش از تو بودند تكذيب كردند ولى آنها بر آن تكذيب و آزار صبر كردند تا يارى ما فرا رسيدشان. و سخنان خدا را تغييردهنده‌اى نيست. و هر آينه پاره‌اى از اخبار پيامبران بر تو نازل شده است.
پیش از تو نیز پیامبرانی تکذیب شدند؛ و در برابر تکذیبها، صبر و استقامت کردند؛ و (در این راه،) آزار دیدند، تا هنگامی که یاری ما به آنها رسید. (تو نیز چنین باش! و این، یکی از سنتهای الهی است؛) و هیچ چیز نمی‌تواند سنن خدا را تغییر دهد؛ و اخبار پیامبران به تو رسیده است.
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
«أُوذُوا»: اذیّت شده‌اند. «مبدّل»: تغییردهنده. دگرگون کننده. در اینجا مراد تغییر دهنده وعده پیروزی خدا به پیغمبران است. «کلماتِ»: سخنان. احکام و شرائع. سُنَن. «نَبَأ»: خبر. مراد قصص و سرگذشت است.
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ لَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِكَ فَصَبَرُوا عَلى ما كُذِّبُوا وَ أُوذُوا حَتَّى أَتاهُمْ نَصْرُنا وَ لا مُبَدِّلَ لِكَلِماتِ اللَّهِ وَ لَقَدْ جاءَكَ مِنْ نَبَإِ الْمُرْسَلِينَ «34»
و همانا پيش از تو نيز پيامبرانى تكذيب شدند، ليكن در برابر آنچه تكذيب شدند و آزار ديدند صبر كردند، تا يارى ما به آنان رسيد. (تو نيز چنين باش زيرا) براى كلمات (و سنّت‌هاى) خداوند، تغيير دهنده‌اى نيست. قطعاً از اخبار پيامبران براى تو آمده است (و با تاريخ آنان آشنا هستى).
نکته ها
«كلمات»، به معناى سنّت‌هاى الهى است: «وَ لَقَدْ سَبَقَتْ كَلِمَتُنا لِعِبادِنَا الْمُرْسَلِينَ إِنَّهُمْ لَهُمُ الْمَنْصُورُونَ وَ إِنَّ جُنْدَنا لَهُمُ الْغالِبُونَ» «1»
تاريخ، سرچشمه ومنبعى پذيرفته شده براى شناخت حوادث است. از صبر انبياى پيشين و نابودى اقوامى چون قوم هود وصالح ولوط و ... كه تكذيب كردند، بايد عبرت گرفت، سنّت و برنامه الهى، فرستادن رسولان وآزادى مردم در انتخاب است. كافران را به كيفر مى‌رساند و رسولان را در راه دعوت، امداد مى‌كند.
در آيات متعدّدى خداوند يارى و پيروزى رهبران و مؤمنان صابر را بر خود لازم دانسته است از جمله:
- «كَتَبَ اللَّهُ لَأَغْلِبَنَّ أَنَا وَ رُسُلِي» «2»
- «وَ كانَ حَقًّا عَلَيْنا نَصْرُ الْمُؤْمِنِينَ» «3»
- «إِنَّا لَنَنْصُرُ رُسُلَنا» «4»
- «وَ لَيَنْصُرَنَّ اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ» «5»
«1». صافّات، 171- 173.
«2». مجادله، 21.
«3». روم، 47.
«4». غافر، 51.
«5». حج، 40.
جلد 2 - صفحه 445
پیام ها
1- راه حقّ، هيچگاه هموار نبوده و تحققّ آرمان انبيا همراه با تحمّل مشكلات بوده است. «فَصَبَرُوا عَلى ما كُذِّبُوا»
2- يكى از بهترين اهرم‌هاى مقاومت در برابر شدايد، بيان امدادهاى الهى است.
فَصَبَرُوا ... حَتَّى أَتاهُمْ نَصْرُنا
3- رهبران، انتظار اطاعت همه را نداشته باشند. «كُذِّبُوا»
4- شرط اصلى پيروزى، صبر است. فَصَبَرُوا ... حَتَّى أَتاهُمْ نَصْرُنا (خداوند به صابران، نويد پيروزى مى‌دهد)
5- دشمنان از هيچ تلاشى عليه حق، كوتاهى نمى‌كنند، خواه تكذيب باشد و خواه آزار. «كُذِّبُوا، أُوذُوا»
6- صبر مستمر، زمينه‌ساز نزول نصرت و رحمت الهى است. فَصَبَرُوا ... حَتَّى أَتاهُمْ نَصْرُنا
7- حقّ، پيروز است. «أَتاهُمْ نَصْرُنا»
8- سنّت‌هاى الهى تغيير ناپذير است و خداوند خلف وعده نمى‌كند. «لا مُبَدِّلَ لِكَلِماتِ اللَّهِ»
9- هر كس بايد نمونه‌هاى مشابه خود را در تاريخ بشناسد. خداوند خطاب به پيامبر مى‌فرمايد: «وَ لَقَدْ جاءَكَ مِنْ نَبَإِ الْمُرْسَلِينَ»
10- از زحمات و رنج‌هاى پيشينيان بايد ياد و قدردانى كرد. «وَ لَقَدْ جاءَكَ مِنْ نَبَإِ الْمُرْسَلِينَ»
تفسير نور(10جلدى)، ج2، ص: 446
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ لَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِكَ فَصَبَرُوا عَلى ما كُذِّبُوا وَ أُوذُوا حَتَّى أَتاهُمْ نَصْرُنا وَ لا مُبَدِّلَ لِكَلِماتِ اللَّهِ وَ لَقَدْ جاءَكَ مِنْ نَبَإِ الْمُرْسَلِينَ (34)
«1» مجمع البيان ج 2 ص 294.
«2» مجمع البيان ج 2 ص 294.
تفسير اثنا عشرى، ج3، ص: 257
بعد از آن در تسليه آن حضرت فرمايد:
وَ لَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِكَ: و هر آينه بتحقيق تكذيب كردند پيغمبران پيش از تو را فَصَبَرُوا عَلى ما كُذِّبُوا وَ أُوذُوا: پس صبر نمودند انبيا بر آنچه تكذيب كردند و بر آنچه اذيت و آزار به ايشان رسانيدند حَتَّى أَتاهُمْ نَصْرُنا: تا وقتى كه آمد بديشان نصرت ما. اين اشاره است به وعده نصر، مر صابران را، يعنى تو نيز مانند انبياى سلف بر ايذاء قوم خود صبر كن تا به زمانى كه مقرر شده نزد ما كه تو را بر ايشان نصرت دهيم، چنانچه رسل سابقه را نصرت داديم بر امم مكذبه در زمان نصرت آنها وَ لا مُبَدِّلَ لِكَلِماتِ اللَّهِ: و نيست تبدل و تغير دهنده مر وعده‌هاى الهى را كه آيات كريمه مخبر آنست، پس وعده نصرت اهل ايمان بر مشركان هر آينه واقع شدنى است و لا محاله محقق گردد و تخلف نيابد. وَ لَقَدْ جاءَكَ مِنْ نَبَإِ الْمُرْسَلِينَ: و هر آينه بتحقيق آمد تو را خبر پيغمبران كه امم آنها چه آزارها بديشان رسانيدند و صبر نمودند تا بر آنها غالب شدند. پس تو نيز اقتدا نموده صبر كن و دل خوشدار تا كار تو چنانكه دلخواه تو باشد مقرّر، و تو را بر اعدا مظفر و منصور سازيم، و بر جميع كفار غالب گردانيم. در اسرائيليات- خداوند تعالى به عيسى عليه السّلام فرمايد: يا عيسى اذا اصبر عبدى فى جنبى كان ثواب عمله علىّ و كنت عنده حين يدعونى و كفى بي منتقما ممّن عصانى اين يهرب منّى الظّالمون. «1» اى عيسى، وقتى صبر كند بنده من، در جنب طاعت من مى‌باشد ثواب عمل او بر من. و باشد اجابت من نزد دعاى او هر گاه بخواند مرا.
و كافى است به من منتقم براى كسى كه عصيان و نافرمانى كند مرا، كجا فرار كنند از من ظالمين.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ لَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِكَ فَصَبَرُوا عَلى ما كُذِّبُوا وَ أُوذُوا حَتَّى أَتاهُمْ نَصْرُنا وَ لا مُبَدِّلَ لِكَلِماتِ اللَّهِ وَ لَقَدْ جاءَكَ مِنْ نَبَإِ الْمُرْسَلِينَ (34)
ترجمه
و هر آينه بتحقيق تكذيب كرده شدند پيغمبرانى پيش از تو پس صبر نمودند بر آنچه تكذيب كرده شدند و اذيّت كرده شدند تا آمد ايشانرا يارى ما و نيست بدل كننده مر كلمات خدا را و هر آينه بتحقيق آمد تو را از خبر فرستاده شدگان.
تفسير
تسليت ديگرى است از خاطر مبارك پيغمبر اكرم بتذّكر احوال انبياء سلف و صدمات و آزارهائيكه از قوم خودشان ديدند و صبر نمودند با آنكه برتبه كمال آنحضرت نميرسيدند و بشارت است بفتح و غلبه بر كفار چنانچه براى آنها بود و مراد از عدم تبديل كلمات تاكيد عدم تخلف از مواعيد الهيّه است چنانچه فرموده لقد سبقت كلمتنا لعبادنا المرسلين انّهم لهم المنصورون و مراد از كلمه وعده است و بيان آن اخيرا احاله بقصص قرآنيّه
جلد 2 صفحه 315
شده است ..
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ لَقَد كُذِّبَت رُسُلٌ مِن قَبلِك‌َ فَصَبَرُوا عَلي ما كُذِّبُوا وَ أُوذُوا حَتّي أَتاهُم نَصرُنا وَ لا مُبَدِّلَ لِكَلِماتِ اللّهِ وَ لَقَد جاءَكَ مِن نَبَإِ المُرسَلِين‌َ (34)
و هراينه بتحقيق تكذيب شدند رسولاني از قبل از شما پس صبر نمودند آن رسولان
جلد 7 - صفحه 54
بر آنچه که تكذيب شدند و اذيت ديدند تا زماني که نصرت ما شامل حال آنها شد و نيست تغيير و تبديلي از براي كلمات خداوند و هرآينه بتحقيق آمد تو را از خبر فرستادگان.
وَ لَقَد كُذِّبَت رُسُلٌ مِن قَبلِك‌َ اينکه وجه دوم است و شاهد بر دعوي ما است که اشاره شد که همين نحو که تو را تكذيب كردند انبياء قبل را هم تكذيب نمودند مثل نوح، هود، صالح، لوط، شعيب، موسي و غير آنها و همين نحو که آنها فَصَبَرُوا عَلي ما كُذِّبُوا تو هم بايد صبر كني وَ أُوذُوا همين نحو که آنها بر اذيتهاي قوم صبر نمودند تو هم بايد بر اذيت اينها صبر كني حَتّي أَتاهُم نَصرُنا تا زماني که نصرت ما شامل حال آنها شد تو را هم خواهيم نصرت نمائيم و چنانچه قوم آنها را که تكذيب مينمودند و اذيت ميكردند هلاك كرديم مكذبين و موذين تو را هم هلاك خواهيم كرد وَ لا مُبَدِّلَ لِكَلِماتِ اللّهِ برنامه‌هاي الهي تغييرپذير نيست وعده‌هاي او تخلف پيدا نميكند البته نصرت ما شامل حال شما هم ميشود و شرّ آنها هم از سر شما رفع خواهد شد و آنها بعقوبت اعمال زشت خود از تكذيب و اذيتها که بر تو روا داشتند خواهند گرفتار شد هم در دنيا و هم در آخرت و قيامت.
صبر تلخ آمد و ليكن عاقبت
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 34)
در این آیه، برای تکمیل این دلداری، به وضع انبیای پیشین اشاره کرده می گوید: این موضوع منحصر به تو نبوده است «رسولان پیش از تو نیز تکذیب شدند» (وَ لَقَد کذِّبَت رُسُلٌ مِن قَبلِکَ). «اما آنها در برابر تکذیبها و آزارها استقامت ورزیدند تا نصرت و یاری ما به سراغشان آمد و سر انجام پیروز شدند» (فَصَبَرُوا عَلی ما کذِّبُوا وَ أُوذُوا حَتّی أَتاهُم نَصرُنا). «و این یک سنت الهی است که هیچ چیز نمی تواند آن را دگرگون کند» (وَ لا مُبَدِّلَ لِکلِماتِ اللّهِ).
بنابراین، تو هم در برابر تکذیبها و آزارها و حملات دشمنان لجوج و سرسخت روح صبر و استقامت را از دست مده، و بدان طبق همین سنت، امدادهای الهی و الطاف بی کران پروردگار به سراغ تو خواهد آمد، و سر انجام بر تمام آنها پیروز خواهی شد «و اخباری که از پیامبران پیشین به تو رسیده است که چگونه در برابر مخالفتها و شداید استقامت کردند و پیروز شدند گواه روشنی برای تو است» (وَ لَقَد جاءَکَ مِن نَبَإِ المُرسَلِینَ).
در حقیقت آیه فوق به یک اصل کلی اشاره می کند و آن این که همیشه رهبران صالح اجتماع که برای هدایت توده های مردم به وسیله ارائه مکتب و طرحهای سازنده با افکار منحط و خرافات و سنن غلط جامعه به پا می خاستند با مخالفت سرسختانه جمعی سودجو و زورگو که با پر و بال گرفتن مکتب جدید، منافعشان به خطر می افتاد، رو برو می شدند. اما شک نیست که شرط اساسی این پیروزی بردباری و مقاومت و استقامت است.
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم